http://www.volkskrant.nl/leven/een-man-van-het-grandioze-gebaar~a4216274/
De eerste Volkskrant van 2016 presenteerde de Brits-Indiase auteur Salman Rushdie als onze gids: wat moeten we lezen, zien in het theater, welke film kunnen we niet missen enz. Ik zou zeggen lees vooral Rushdie zelf, want dat is werkelijk een avontuur!
Middernachtskinderen is het eerste Rushdie boek dat ik las. Vanaf de eerste pagina werd ik geboeid, zelfs al is magisch realisme over het algemeen niet mijn favoriete genre (dat is eerder realisme) en maken de verschillende verhaallijnen het lezen van Rushdie tot een lastige klus.
Daarna ervaarde ik De Duivelsverzen ook echt als bezig zijn, een serieuze taak. Soms was ik genoodzaakt hele bladzijden te herlezen om de draad weer op te kunnen pakken, en moest ik terugbladeren om namen en gebeurtenissen te verbinden. Helpt ook niet dat het dan weer waan dan weer werkelijkheid is, iets waar ik me normaliter gruwelijk aan erger (Als het niet echt gebeurd kan zijn hoef ik al niet meer) maar bij Rushdie vliegen mensen door de lucht of krijgt een van de hoofpersonen ineens bokkehorens en ik kijk er niet van op. Nog veel heftiger ervaren dan bij Marquez.
Voorbeeldje:
‘Er renden vele schimmige gestalten door de glanzende nacht en Chamcha ving een glimp op van wezens zoals hij zich in de verste verte niet had kunnen voorstellen: mannen en vrouwen die deels plant waren, of reuzeninsekt, of zelfs, zo nu en dan, gedeeltelijk van bak- of natuursteen; er waren mannen met de hoorn van een neushoorn en vrouwen met een nek zo lang als van een giraf. De monsters renden snel, zwijgend, naar de grens van het terrein van het huis van bewaring, waar de manticor al met andere scherpkakige mutanten bij de grote gaten die ze in het beperkende hekwerk hadden gebeten op hen stond te wachten, en toen waren ze buiten, vrij, gingen ieder huns weegs, zonder hoop, maar ook zonder schaamte. Saladin Chamcha en Hyacinth Phillips renden zij aan zij, terwijl zijn bokkehoeven klikklakten over het harde plaveisel: oost zei ze, toen hij zijn eigen voetstappen in de plaats hoorde komen van het suizen in zijn oor, en oost oost oostwaarts holden ze over de binnenwegen naar Londen.’
En als je in het boek zit is er niets geks aan, klopt allemaal. Maar ingewikkeld is het wel.
De inzichten die de Duivelsverzen meegeven zijn veelomvattend. Het gaat uiteraard over religie, maar ook over afhankelijkheid, kracht en zwakte, liefde en haat, leven en dood.
Rushdie zou ik meenemen naar een onbewoond eiland, en na de honderste lezing vind ik er dan waarschijnlijk nog nieuwe inzichten in.